Dự báo triển vọng của ngành Bao bì Việt Nam năm 2024

Ngành Bao bì là một trong những ngành công nghiệp quan trọng, đóng vai trò trong việc bảo quản, vận chuyển và phân phối hàng hóa. Market Research Future dự báo tốc độ tăng trưởng kép hằng năm (CAGR) cho thị trường toàn cầu của bao bì nhựa ước tính là 3,6%, bao bì giấy là 4,7% trong giai đoạn 2023-2030. Theo Mordor Intelligence, thị trường bao bì nhựa và bao bì giấy Việt Nam có CAGR lần lượt lên tới 8,39% và 9,73% trong giai đoạn 2023-2028.

Sản lượng bao bì và sản xuất công nghiệp có mối liên hệ chặt chẽ. Trước tình hình sản xuất công nghiệp sụt giảm, sản lượng bao bì trong nước cũng có bước đi chậm lại trong những tháng đầu năm. Cụ thể, sản lượng sản xuất bao bì giấy các tháng quý I năm nay không tăng so với tháng 12 năm trước; hơn nữa, sản lượng tiêu dùng có mức giảm nhẹ. Trong quý II, sản lượng sản xuất và tiêu dùng bao bì giấy có mức tăng nhẹ. Nhận định ngành Bao bì năm 2023 sẽ đối mặt nhiều khó khăn, sự khởi sắc có thể đạt được khi sản xuất công nghiệp được phục hồi.

Hình 1: Thống kê thị trường bao bì giấy Việt Nam 6 tháng đầu năm 2023 (Nguồn: Bản tin Ngành giấy, Hiệp hội Bao bì Việt Nam)

Những khó khăn hàng đầu doanh nghiệp Bao bì đang đối mặt

Việt Nam là quốc gia tích cực tham gia vào quá trình hội nhập kinh tế quốc tế. Tuy nhiên, khi kinh tế toàn cầu gặp khó khăn và chững lại, nền kinh tế Việt Nam bị ảnh hưởng tiêu cực là điều không thể tránh khỏi. Ngành Bao bì, như nhiều ngành khác, cũng phải đối mặt với hàng loạt khó khăn trong bối cảnh này. Đặc biệt, với việc các quy định pháp luật về kinh tế tuần hoàn có hiệu lực vào năm 2024, thách thức cho ngành Bao bì có thể ngày càng nặng nề hơn.

Đầu tiên, suy thoái kinh tế toàn cầu bao trùm những khó khăn ngành Bao bì đang phải đối mặt.

Biểu hiện rõ ràng nhất ở chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP), tính chung 08 tháng đầu năm 2023, IIP ước tính giảm 0,4% so với cùng kỳ năm trước (cùng kỳ năm 2022 tăng 9,2%). Trong khi đó, theo khảo sát của Vietnam Report vào tháng 08/2023, 25,7% doanh nghiệp Bao bì có doanh thu giảm so với cùng kỳ năm trước. Hoạt động xuất nhập khẩu các mặt hàng Bao bì cũng sụt giảm nghiêm trọng, 06 tháng đầu năm 2023 tổng kim ngạch xuất nhập khẩu bao bì (tính trên 2 nhóm HS.3923 và HS.4819) đạt 1,07 tỷ USD, chỉ tương đương 63,1% cùng kỳ năm trước; trong đó, kim ngạch xuất khẩu và nhập khẩu lần lượt tương đương 77,4% và 36,6% so với cùng kỳ.

Hình 2: Những khó khăn hàng đầu doanh nghiệp Bao bì đang đối mặt (Nguồn: Vietnam Report, Khảo sát doanh nghiệp Bao bì, tháng 08/2023)

Thứ hai, khó khăn của các doanh nghiệp Bao bì đến từ cạnh tranh giữa các đối thủ trong ngành.

Điều này một phần do cầu tiêu dùng hàng hóa giảm kéo theo lượng cầu bao bì giảm, áp lực giảm chi phí của các nhà sản xuất bao bì càng tăng cao để tạo lợi thế cạnh tranh so với đối thủ. Hiện nay, năng lực sản xuất bao bì giấy phổ thông đã vượt quá nhu cầu trong nước, các doanh nghiệp chỉ đang hoạt động khoảng 60% công suất và sản lượng bao bì có thể tăng cao hơn trong một vài năm tới. Khi sản lượng tiềm năng cao hơn nhiều sản lượng thực tế, các nhà sản xuất loay hoay tìm đầu ra cho sản phẩm trong một thị trường bão hòa. Từ đó, các vấn đề liên quan đến thị trường quốc tế, kênh phân phối, biến động tỷ giá… càng làm doanh nghiệp lo ngại nhiều hơn.

Cuối cùng, dù lãi suất cho vay của các ngân hàng đã giảm, lạm phát được giữ ổn định, nhưng trước nguyên nhân từ tổng cầu suy yếu, thiếu thanh khoản và tín dụng vẫn cản trở khả năng tăng trưởng của doanh nghiệp. Khả năng chi trả lãi vay yếu do tình hình tài chính đi xuống, từ đó cũng hạn chế tiếp cận nguồn vốn mới của doanh nghiệp trong tình hình hiện tại.

Triển vọng toàn ngành Bao bì những tháng cuối năm 2023

Dự báo kinh tế Việt Nam những tháng cuối năm 2023, các chuyên gia tham gia khảo sát của Vietnam Report tỏ ra lạc quan hơn so với những tháng đầu năm, một phần đến từ nền kinh tế thế giới đang dần phục hồi và giải ngân vốn đầu tư công được đẩy mạnh. Ngoài ra, kinh tế vĩ mô được ổn định, nổi bật là mặt bằng lãi suất được hạ thấp và lạm phát nằm trong tầm kiểm soát, Chính phủ đã có những chính sách kích cầu tiêu dùng nhằm phục hồi tổng cầu như giảm 2% thuế giá trị gia tăng.

Hình 3: Top 4 giải pháp trọng tâm của doanh nghiệp Bao bì trong thời gian tới (Nguồn: Vietnam Report, Khảo sát doanh nghiệp Bao bì, tháng 08/2023)

Ngành Bao bì những tháng cuối năm nay khó có thể tăng trưởng bứt phá, nhưng kịch bản phục hồi nhẹ là có thể khi IIP có chiều hướng đi lên kể từ giữa quý II. Nhằm thích ứng với tình hình kinh tế hiện tại, các doanh nghiệp Bao bì ưu tiên giải pháp trong ngắn hạn như: Mở rộng thị trường (66,7%); Đa dạng nhà cung cấp nguyên vật liệu (80,3%).

Trong dài hạn, giải pháp trọng tâm được các doanh nghiệp thực hiện là tăng cường các biện pháp quản trị rủi ro tài chính, biến động giá và chất lượng nguồn nguyên liệu với tỷ lệ lựa chọn đạt 100%. Ngoài ra, chiến lược phát triển bền vững, bảo vệ môi trường ngày càng được doanh nghiệp trong ngành áp dụng, nhất là theo quy định tại Luật Bảo vệ môi trường 2020, đến tháng 01/2024, các doanh nghiệp sẽ bắt buộc phải thực hiện mô hình trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR).

Bao bì Việt Nam: Tiềm năng xuất khẩu tới các thị trường khó tính

Bao bì là mắt xích quan trọng của nhiều chuỗi giá trị, bao gồm đóng gói các sản phẩm ngành hàng tiêu dùng, y tế, xây dựng, vận tải, may mặc và ngày càng nhiều ngành công nghiệp khác.

Dựa trên mức sản lượng bao bì tiềm năng, cùng các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới mà Việt Nam đã ký kết như Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA), Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ Xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) giúp sản phẩm bao bì của Việt Nam xuất khẩu đi các nước thành viên được hưởng thuế suất bằng hoặc gần bằng 0%.

Đây là cơ hội rất lớn để tăng khả năng cạnh tranh các sản phẩm bao bì Việt Nam trên thị trường quốc tế, trong khi rất ít các đối thủ cạnh tranh khác được hưởng mức thuế này.

Hình 4: Kim ngạch xuất khẩu Bao bì trong giai đoạn tháng 01/2022 – 06/2023 (Nguồn: IMF Trade Map)

Tiềm năng xuất khẩu dựa trên điều kiện thuận lợi từ các hiệp định thương mại tự do (FTA). Hiện nay, Việt Nam đã ký kết 16 FTA song phương và đa phương, tạo thuận lợi cho thương mại quốc tế, xuất khẩu bao bì cũng được hưởng lợi từ đây. Xét trong giai đoạn tháng 01/2022 đến hết tháng 06/2023, giá thị thương mại hai nhóm HS.3923 và HS.4819 lần lượt đại diện cho bao bì nhựa và bao bì giấy, bốn thị trường xuất khẩu bao bì lớn nhất của Việt Nam bao gồm: Hoa Kỳ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Đức; xếp theo sau đó là Anh, Hà Lan, Australia, Campuchia.

Giá trị xuất khẩu sang 08 thị trường này chiến 75,5% lượng xuất khẩu bao bì của Việt Nam. Trong giai đoạn này, xuất khẩu bao bì sang 27 quốc gia có giá trị trên 10 triệu USD, chiếm 96,4% giá trị xuất khẩu bao bì. Hầu hết các quốc gia trên đều nằm trong ít nhất một FTA mà Việt Nam đang là thành viên. Thuế suất thuế nhập khẩu vào thị các thị trường trên cho mặt hàng bao bì hầu hết về 0,0%, phần nhỏ các mặt hàng vẫn chịu thuế nhưng đều không quá 5,0%.

Các doanh nghiệp Bao bì có thể tận dụng tốt cơ hội từ các FTA để mở rộng thị trường – một trong các chiến lược dài hạn của doanh nghiệp. Vị thế của bao bì Việt Nam trên trường quốc tế còn có được nâng cao hơn nữa khi các vấn đề liên quan tới chuỗi cung ứng đang dần hạ nhiệt, những khó khăn về chi phí nguyên vật liệu đầu vào được giảm bớt nhờ chi phí logistics giảm. Ngoài ra, xu hướng sử dụng sang bao bì giấy được đẩy mạnh hơn bao giờ hết, doanh nghiệp giấy phổ thông ngày càng nhiều cơ hội cho xuất khẩu các mặt hàng này.

Ngoài yếu tố ngoại sinh từ các FTA mang lại, chính những yếu tố nội sinh như năng lực sản xuất, quản trị rủi ro vận hành, đặc biệt là quản trị rủi ro chuỗi cung ứng đóng vai trò quan trọng trong việc tận dụng tiềm năng xuất khẩu và duy trì sự cạnh tranh của ngành sản xuất Bao bì Việt Nam. Vì vậy, về phía doanh nghiệp cần linh hoạt cung ứng các sản phẩm phù hợp với thị trường nước ngoài, ổn định sản xuất, tận dụng lợi thế từ các FTA trong việc đưa sản phẩm bao bì tới nhiều thị trường khó tính.

Nguồn Vietnam Report

Link bài viết gốc: https://vietnamreport.net.vn/Top-50-Doanh-nghiep-xuat-sac-Viet-Nam-nam-2023–Top-50-Vietnam-the-Best-10718-1067.html